Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego
Środa, 29 Kwiecień 2020
29 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Duchowieństwa Polskiego w czasie II wojny światowej. W latach 1939-1945 zginęło prawie 3 tys. polskich duchownych, co stanowiło 20 proc. przedwojennego duchowieństwa. W roku 80. rocznicy zbrodni katyńskiej, w sposób szczególny wspominamy kapelanów Wojska Polskiego zamordowanych w kwietniu 1940 roku, w tym związanych z Dębicą - ks. ppłk. Andrzeja Niwę i ks. mjr. Stanisława Matznera.
Kapelani Wojska Polskiego zamordowani na wschodzie w 1940 r. zostali upamiętnieni w Dębicy 1 marca br. podczas obchodów Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. W kościele pw. św. Jadwigi, z inicjatywy Stowarzyszenia Pamięć Kapelanów Katyńskich, odsłonięta została tablica upamiętniająca duchownych, którzy zginęli z rąk NKWD w 1940 roku.
W audycji Polskiego Radia Rzeszów pt. „W obliczu Boga ślubuję Ojczyźnie – rzecz o kapelanach katyńskich”, Maciej Małozięć zastępca burmistrza Dębicy przedstawił biogram ks. Stanisława Matznera, opowiadając słuchaczom poszczególne etapy jego kapłańskiej posługi. Jak zaznaczył wiceburmistrz Małozięć, zbrodnia katyńska była zemstą sowietów za klęskę w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku.
Całość audycji można wysłuchać tutaj.
Z kolei na Placu Mikołajkowów, w 2010 r., w ramach akcji „Katyń – ocalić od zapomnienia”, upamiętniony został ks. ppłk. Andrzej Niwa, urodzony w Chechłach k. Ropczyc, absolwent Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Dębicy. Ksiądz Niwa pełnił posługę duszpasterską m.in. Nowym Sączu, Łącku, Krużlowej, Uściu Solnym, Pogórskiej Woli, Łachwie i Ostrowcu Wielkopolskim. Aresztowany we wrześniu 1940 r., został zamordowany w Charkowie w 1940 r.
W czasie drugiej wojny światowej z rąk okupantów – niemieckiego i sowieckiego, zginęło blisko trzy tysiące polskich duchownych, co stanowiło 20 proc. przedwojennego duchowieństwa. Ponad połowa z duchownych poddana została represjom.
Fala prześladowań polskich kapłanów rozpoczęła się już we wrześniu 1939 r. Duchowni byli obiektem masowych represji ze strony obu najeźdźców, a następnie okupantów: Niemców i Sowietów. W czasie wojny wielu duchownych katolickich zostało zamordowanych także z rąk ukraińskich nacjonalistów, podczas ludobójstwa na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.
Ustanowiony przez Episkopat w 2002 r. Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego jest kontynuacją corocznego dziękczynienia księży – więźniów KL Dachau, którzy od 1945 r. corocznie pielgrzymowali do sanktuarium w Kaliszu.
75 lat temu, 29 kwietnia 1945 r., armia amerykańska wyzwoliła obóz KL Dachau, który pełnił funkcję głównego obozu dla duchownych. Według różnych szacunków w Dachau więzionych było blisko 3 tys. duchownych, w tym 1773 z Polski. Spośród tej liczby Niemcy zamordowali 1034 duchownych, w tym 799 z Polski.
