„Wyklęci” z Dębicy upamiętnieni we Wrocławiu
Wtorek, 11 Grudzień 2018
2 i 3 grudnia br. odbyły się we Wrocławiu uroczystości upamiętniające zamordowanych działaczy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” pochodzących z powiatu dębickiego.
Siedemdziesiąt lat temu, 27 listopada 1948 r. we wrocławskim więzieniu przy ulicy Kleczkowskiej, strzałem w tył głowy, na mocy wyroku komunistycznego sądu wojskowego, zamordowani zostali: Ludwik Marszałek oraz jego podkomendni Władysław Cisek, Stanisław Dydo oraz Jan Klamut. W rocznicę tych wydarzeń wrocławski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Katolickie Centrum Edukacji Kana w Dębicy oraz Fundacja Historia Pamięć Edukacja, zorganizowali uroczystości patriotyczne oraz konferencję zatytułowaną „Chcieli tylko wolnej Polski”.
W niedzielę 2 grudnia w kościele pw. Św. Elżbiety we Wrocławiu odprawiona została msza św. w intencji zamordowanych działaczy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, po której złożono kwiaty pod tablicą upamiętniającą bohaterów wyklętych. W imieniu władz miasta Dębicy wiązankę kwiatów złożył zastępca burmistrza Maciej Małozięć, mjr Jerzy Krusenstern - żołnierz Armii Krajowej wraz z dębicką młodzieżą.
W poniedziałek 3 grudnia, w auli XVII Liceum Ogólnokształcącego we Wrocławiu odbyła się konferencja „Chcieli tylko wolnej Polski”, którą rozpoczął występ Grupy Artystycznej SAFO z Miejskiego Ośrodka Kultury w Dębicy.
W części wykładowej wygłoszone zostały referaty: Macieja Małozięcia – Obwód ZWZ-AK Dębica kuźnią działaczy podziemia antykomunistycznego, Wojciecha Trębacza – Działalność Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” na Dolnym Śląsku; dra hab. Roberta Klementowskiego – Podziemie w historii i pamięci oraz ojca Zbigniewa Kubita, który przedstawił postać kapłana, żołnierza i więźnia systemu komunistycznego ojca Andrzeja Tadeusza Deptucha.
Zamordowani siedemdziesiąt lat temu działacze WiN: Ludwik Marszałek, Stanisław Dydo i Jan Klamut pochodzili z powiatu dębickiego. W czasie niemieckiej okupacji prowadzili działalność konspiracyjną w strukturach Obwodu ZWZ-AK Dębica. Po wojnie współtworzyli struktury podziemia antykomunistycznego na Rzeszowszczyźnie. Poszukiwani przez UB szukali schronienia na Dolnym Śląsku, gdzie nadal prowadzili działalność niepodległościową. Schwytani przez UB, zostali poddani brutalnemu śledztwu, po którym w sierpniu 1948 r. zostali skazani na karę śmierci. Wyrok wykonano w więzieniu przy ulicy Kleczkowskiej we Wrocławiu 27 listopada 1948 roku.
