Współcześni mistrzowie w Bolszoj
Czwartek, 06 Kwiecień 2017
Balet moskiewskiego Teatru Bolszoj nie chce być tylko pięknym muzeum klasycznego baletu, z jakim jest kojarzony i z którego zasłużenie słynie. Dlatego wprowadza do swego repertuaru także nowe balety oraz choreografie uznanych na całym świecie twórców współczesnych. 20 kwietnia w Kinie „Kosmos” podczas jednego wieczoru zaprezentujemy trzy dzieła takich właśnie mistrzów.
Zobaczymy „The Cage” Jerome Robbinsa, wybitnego choreografa i reżysera amerykańskiego do muzyki Igora Strawińskiego, „Russian Seasons” Aleksieja Ratmańskiego oraz „Etudes” Haralda Landera. „The Cage” i „Etudes” zostaną tego wieczora wykonane po raz pierwszy na scenie Bolszoj. Ta ostatnia choreografia jest uważana za hołd dla baletu klasycznego, od prostych ćwiczeń przy drążku po spektakularne popisy. „Russian Seasons” Aleksieja Ratmańskiego to z kolei stylizowane wariacje na temat rosyjskiego folkloru muzycznego i tanecznego do muzyki Leonida Diesatnikowa.
Jerome Robbins (właściwie Jerome Wilson Rabinowitz, 1918 - 1998) - amerykański choreograf baletowy i musicalowy, reżyser teatralny, filmowy, producent telewizyjny, urodził się w Nowym Jorku. Trudna sytuacja finansowa rodziny, związana z Wielkim Kryzysem nie pozwoliła mu pójść na studia. Dzięki pomocy siostry, profesjonalnej tancerki dostał się staż w Sandor's Company. W 1940 trafił do corps de ballet nowego zespołu Ballet Theatre (późniejszy American Ballet Theatre). W 1944 stworzył swój pierwszy balet „Fancy Free“ do muzyki nieznanego jeszcze kompozytora - Bernsteina. Następnie pracował równolegle dla baletu i musicalu. W 1949 dołączył do zespołu Balanchine New York City Ballet (NYCB), gdzie został zastępcą dyrektora artystycznego. Dla tego zespołu stworzył „The Cage” („Klatkę“) inspirowaną rytuałami godowymi modliszek, samic traktujących samce jako ofiarę. W 1957 odbyła się premiera musicalu „West side story”, w jego reżyserii i choreografii (za co otrzymał dwa Oscary). Po śmierci Balanchine’a wraz z Peter'em Martins'em był dyrektorem New York City Ballet (aż do 1990). Stworzył ponad 60 choreografii.
Aleksiej Ratmansky urodził się w 1968 w Leningradzie, wykształcenie uzyskał w Szkole Baletowej Bolszoj w Moskwie. Był kolejno solistą ukraińskiego Baletu Narodowego, Baletu Królewskiego w Winnipeg i Duńskiego Baletu Królewskiego. Tworzył balety dla Teatru Maryjskiego, Szwedzkiego i Duńskiego Baletu Królewskiego, Holenderskiego Baletu Narodowego, New York City Ballet, San Francisco Ballet, The Australian Ballet, oraz dla Niny Ananiashvili, Diany Vishnevej i Michaiła Barysznikowa. W 2005 roku został uhonorowany nagrodą Benois de la Danse za swoją choreografię „Anna Karenina”. Był dyrektorem artystycznym baletu Teatru Bolszoj (2004 – 2008), dla którego stworzył „Jasny Potok” oraz „Śrubę” do muzyki Szostakowicza, dokonał rekonstrukcji „Korsarza” i „Płomienia Paryża”. W 2009 przygotował nową choreografię tańców do „Aidy” w Metropolitan Opera. W 2009 został choreografem-rezydentem American Ballet Theatre. „Russian Seasons” („Rosyjskie pory roku”) wystawił dla New York City Ballet jako przedstawienie różnych doświadczeń człowieka, takich jak miłość, strata i śmierć w ludowych i prawosławnych rytuałach odzwierciedlających zmiany pór roku. Wykorzystał muzykę Leonida Diesatnikowa, czerpiącą z folkloru ludów zamieszkujących rosyjską krainę jezior. Kompozytor, podobnie, jak Vivaldi w „Czterech porach roku”, używa w czterech częściach utworu solowych skrzypiec, ale dodaje też solo wokalne.
Harald Lander (1905 - 1971) był duńskim tancerzem, choreografem i dyrektorem artystycznym Baletu Królewskiej Duńskiej. Urodził się w Kopenhadze. Zaczynał jako tancerz, studiując pod kierunkiem Michaiła Fokina w latach 1926-27. Główne role tańczył aż do przejścia na emeryturę w roku 1945. W czasie jego kadencji (1932 do 1951) jako dyrektora artystycznego i baletmistrza Ballet Royal Danish wzbogacił repertuar zespołu o ikoniczne arcydzieła Fokina stworzone dla Baletów Rosyjskich Diagilewa oraz o rekonstrukcje i wznowienia baletów Bournonville, ojca klasycznego baletu duńskiego. „Etudes“ („Etiudy“) to jego najbardziej znana praca choreograficzna, która później przyniosła mu międzynarodową sławę. Jest ona uważana za hołd dla klasycznej lekcji – treningu baletowego, który zawsze zaczyna się od tradycyjnych ćwiczeń baletowych przy drążku i kończy się spektakularnymi skokami i piruetami na środku sali. W 1953 roku Lander został baletmistrzem Opery Paryskiej, a 1964 otworzył własne studio w Paryżu. Na krótko przed śmiercią wrócił do Kopenhagi.
Wieczór choreografii współczesnych
muzyka: Igor Stawiński, Leonid Diesatnikow, Carl Czerny
choreografia: Jerome Robbins, Aleksiej Ratmański, Harald Lander
„The Cage”
(Klatka)
Jerome Robbins choreografia © The Robbins Rights Trust
Igor Strawiński muzyka (Koncert D-dur na orkiestrę smyczkową, 1946)
Igor Dronow dyrygent
Ruth Sobotka kostiumy
Jean Rosenthal scenografia
Jennifer Tipton świtało
Perry Silvey adaptacja scenografii i świateł
Holly Hynes nadzór nad kostiumami
Prapremiera New York City Ballet, 14 czerwca 1951
Premiera Teatr Bolszoj w Moskwie, 19 marca 2017
czas trwania: 15 minut
Obsada: Jekaterina Kysanowa jako Nowicjuszka
Janina Parienko jako Królowa
Nikita Kapustin jako Pierwszy
Aleksandr Wodopietow jako Drugi
„Russian Seasons”
(Rosyjskie pory roku)
Aleksiej Ratmański choreografia
Leonid Diesatnikow muzyka
Igor Dronow dyrygent
Galina Sołowiowa kostiumy
Mark Stanley światło
Siergiej Szewczenko adaptacja świateł
Prapremiera New York City Ballet, 4 czerwca 2006
Premiera Teatr Bolszoj w Moskwie, 17 listopada 2008
czas trwania: 42 minuty
Obsada:
Julia Stiepanowa, Władislaw Lantratow jako Para w żółcieni, potem w bieli
Jekaterina Krysanowa, Denis Sawin jako Para w czerwieni
Anna Nikulina Anton Sawiczew jako Para w zieleni
Anna Okuniewa, Dmitij Dorożkow jako Para w błękicie
Wiktoria Litwinowa, Artur Mkrtczjan jako Para w fiolecie
Wiktoria Jakuszewa, Michaił Koczan jako Para w bordo
„Etudes”
(Etiudy)
Harald Lander choreografia
Harald Lander kostiumy i światło
Carl Czerny muzyka (etiudy fortepianowe zaaranżowane na orkiestrę przez Knudage Riisagera)
Igor Dronow dyrygent
Prapremiera Duński Teatr Królewski w Kopenhadze, 1948
Premiera Teatr Bolszoj w Moskwie, 19 marca 2017
czas trwania: 46 minut
Obsada:
Olga Smirnowa jako Balerina
Semion Czudin jako Pierwszy tancerz
Artiom Owczarenko jako Pierwszy tancerz
oraz soliści, koryfeje i zespół baletowy Teatru Bolszoj.
Przedstawienie trwa około 2 godzin i 40 minut.
Retransmisja w Kinie „Kosmos” - 20 kwietnia, godz.18.00
Bilety: 30 zł, 20 zł – ulg.
