Dębica na szlaku Centralnego Okręgu Przemysłowego
Środa, 15 Luty 2017
Dębica znalazła się na stworzonym przez Podkarpacką Regionalną Organizację Turystyczną Szlaku Centralnego Okręgu Przemysłowego. W mieście w miejscach związanych z działalnością COP-u postawione zostały pamiątkowe tablice informujące o zakładach które powstały tutaj w latach 1937-1939. To Centralnemu Okręgowi Przemysłowemu zawdzięczamy uruchomienie takich zakładów jak Fabryka Gum Jezdnych „Stomil” w Dębicy (dzisiejsza Firma Oponiarska SA), Wytwórni Urządzeń Chłodniczych PZL – Dębica, Fabryka „Lignoza” w Pustkowie (dzisiaj Zakład Tworzyw Sztucznych LERG SA), czy Wytwórni Kauczuku Syntetycznego (późniejszy Polibarb Dębica, dzisiaj Tikkurila SA)
Przygotowania do lokalizacji tablic na terenie Dębicy i Pustkowa rozpoczęły się już we wrześniu 2016 r. Do Dębicy przyjechała wówczas przedstawicielka Podkarpackiej Regionalnej Organizacji Turystycznej Ewa Krupa, która razem z Moniką Rojek – Kałek, naczelnikiem Wydziału Promocji Urzędu Miejskiego w Dębicy oraz Jackiem Dymitrowskim, dyrektorem Muzeum Regionalnego w Dębicy odwiedziła miejsca związane historycznie z funkcjonowaniem Centralnego Okręgu Przemysłowego na ziemi dębickiej.
„Dębica i jej najbliższa okolica były jedynymi miejscami w których zostały zlokalizowane aż cztery zakłady przemysłowe. Żadne inne miasto nie mogło się pochwalić taką liczbą utworzonych w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego zakładów” – mówi Jacek Dymitrowski, dyrektor Muzeum Regionalnego w Dębicy.
W samej Dębicy miejsc związanych z COP-em jest kilka. Firma Oponiarska Dębica SA , która jako Fabryka Gum Jezdnych w Dębicy swoje początki ma w 1939 roku, Wytwórnia Urządzeń Chłodniczych PZL – Dębica, wieża ciśnień na Osiedlu Matejki czy Tikkurila Polska SA. Dla upamiętnienia faktu, że w Dębicy i Pustkowie w ramach tworzonego 80 lat temu, w latach 1937-1939 Centralnego Okręgu Przemysłowego powstały zakłady przemysłowe przy Muzeum Regionalnym, Firmie Oponiarskiej i Lerg SA postawione zostały tablice pamiątkowe.
„Dębica nie byłaby dzisiaj ważnym i dynamicznie się rozwijającym ośrodkiem przemysłowym z tak rozpoznawalnymi firmami jak Firma Oponiarska Dębica SA czy Tikkurila SA gdyby nie Centralny Okręg Przemysłowy i realizowana w latach trzydziestych XX wieku przez ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego idea rozwoju przemysłowego naszego regionu. Tablice które już zostały postawione m.in. przy Muzeum Regionalnym oraz Firmie Oponiarskiej będą przypominały jak ważnym przedsięwzięciem dla rozwoju Dębicy był Centralny Okręg Przemysłowy” – mówi burmistrz Mariusz Szewczyk.
Na szlaku Centralnego Okręgu Przemysłowego w całym regionie znalazło się blisko 20 obiektów i miejsc związanych z Centralnym Okręgiem Przemysłowym. Część z tych punktów można zwiedzać w środku i zapoznawać się z funkcjonującymi w nich blisko 80 lat temu procesami produkcyjnymi. W innych ekspozycja jest do obejrzenia tylko z zewnątrz. Miejsca związane z COP-em oznakowane zostały specjalnymi tablicami informacyjnymi opisującymi dane miejsce. W ramach projektu ma zostać także wydany przewodnik turystyczny oraz specjalne mapy.
Historia Centralnego Okręgu Przemysłowego
Początki Centralnego Okręgu Przemysłowego to lata 1936 – 1939. Inicjatorem jego budowy był wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski, a jego celem zwiększenie ekonomicznego potencjału Polski, rozbudowa przemysłu ciężkiego i zbrojeniowego oraz zmniejszenie bezrobocia wywołanego skutkami wielkiego kryzysu. Centralny Okręg Przemysłowy, którego utworzenie było jednym z największych przedsięwzięć ekonomicznych II Rzeczypospolitej obejmował swoim zasięgiem południowo-wschodnią Polskę (przedwojenne: województwa: kieleckie, lubelskie, lwowskie i krakowskie - obecne województwa małopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie i swoim zasięgiem obejmował 44 ówczesne powiaty na terenie których zamieszkiwało 6 milionów ludzi. Na rozwój COP-u przeznaczono w latach 1937–1939 około 60% całości wydatków inwestycyjnych o łącznej wartości 1925 mln zł. W ramach COP-u powstało kilkadziesiąt obiektów przemysłowych.
