70 rocznica egzekucji żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych na dębickim Rynku
Środa, 13 Lipiec 2016
10 lipca br. na dębickim Rynku odbyły się uroczystości upamiętniające 70 rocznicę zamordowania podczas jednej z ostatnich publicznych egzekucji w Polsce 3 żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału Jana Stefki ps. „Mściciel”. Podczas uroczystości wspomniane zostały także ofiary ludobójstwa na Wołyniu i Kresach II Rzeczypospolitej.
10 lipca 1946 roku na mocy wyroku Sądu Okręgowego, Wydziału do Spraw Doraźnych w Rzeszowie wydanego 25 czerwca 1946 roku na dębickim Rynku wykonano karę śmierci na 3 polskich patriotach, członkach Narodowych Sił Zbrojnych z oddziału Jana Stefki „Mściciela: Józefie Gręboszu ps. „Pszczółka”, Józefie Kozłowskim ps. „Mruk” i Franciszku Nosterze ps. „Bukiet”. Publiczny wyrok został wykonany przez powieszenie, co miało na celu odstraszenie potencjalnych „wrogów władzy ludowej” oraz zademonstrowanie siły i determinacji reżimu komunistycznego.
W 2013 roku na dębickim rynku został odsłonięty pomnik „Żołnierzy Wyklętych” Polskiego Podziemia Niepodległościowego, który jest wyrazem hołdu mieszkańców Dębicy oraz Rady Ochrony Walk i Męczeństwa dla bohaterów antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległości i suwerenności Polski z bronią w ręku oraz w inny sposób przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu.
Od 4 lat, w rocznicę ostatniej publicznej egzekucji na dębickim Rynku przy pomniku „Żołnierzy Wyklętych” zapalane są znicze i składane kwiaty przez władze miejskie i przedstawicieli organizacji kombatanckich, samorządowych i mieszkańców miasta.
W ostatnią niedzielę hołd zamordowanym żołnierzom państwa podziemnego złożyli: burmistrz Dębicy Mariusz Szewczyk, zastępca burmistrza Wojciech Iwasieczko, prezes Światowego Związku Żołnierzy AK, Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych kpt. Izabela Podhalańska, kpt. Edmund Książek i Stanisław Garstka ze Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Jerzy Krupa, Związek Inwalidów Wojennych, Maciej Małozięć, sekretarz Światowego Związku Żołnierzy AK, Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych, radny Rady Miejskiej w Dębicy Mateusz Cebula, dyrektor Miejskiego Gimnazjum nr 1 Zbigniew Drzymała, jeden z inicjatorów powstania pomnika Mariusz Trojan, reprezentacja grupy rekonstrukcyjnej oraz młodzież ze Związku „Strzelec”.
Organizatorami uroczystości byli: Światowy Związek Żołnierzy AK Środowisko 5. Pułku Strzelców Konnych AK, Miasto Dębica oraz Grupa Rekonstrukcji Historycznej im. Wojciecha Lisa działająca w ramach Klub Historyczny "Prawda i Pamięć" w Mielcu.
