Dlaczego „Dembicka Giełda Staroci” w Dębicy?
Czwartek, 01 Sierpień 2013
Jak wskazują najstarsze, zachowane przekazy, dawna nazwa obecnej Dębicy brzmiała „Dembicha”. Po raz pierwszy o osadzie pod nazwą Dembicha wspominają XIII w. źródła historyczne. Odnajdujemy w nich informację o decyzji księcia krakowskiego Leszka I Czarnego (1241- 1288), że osada "Dembicha" została oddana w ręce rodu Gryfitów. Był to ród bardzo możny, po którym do dziś Dębica ma swój herb „Gryfa”.
Znane są też zapisy z watykańskich ksiąg rachunkowych lat 1326, 27, 28, gdzie w zestawieniu dochodów z dziesięciny kościelnej, Dębica wymieniona jest jako siedziba dziekanatu, wchodzącego w skład diecezji krakowskiej. Ważna jest ta notatka tym bardziej, że mówi o dziekanacie dębickim, określając go bliżej jako: „Decanatus do Silvis seu de Dambitia”.
W 1358 roku król Kazimierz III Wielki nadał Świętosławowi Gryficie przywilej lokacyjny miasta na prawie niemieckim, a wraz z nim zezwolił na organizowanie targów w każdą środę. Duży wpływ na rozwój miasta miał również wydany w 1446 r. przywilej organizacji i obrotu handlowego w formie jarmarków.
Mimo występowania różnych form i pisowni (m.in. Dembicha Dambitia Dambycza, Dembicza), na gruncie języka polskiego, ostatecznie zadomowiła się i była używana nazwa Dembica, która funkcjonowała do ok. 1907r. Wówczas to dawną pisownię nazwy m. „Dembica” radni miasta, postarali się zmienić urzędownie na „Dębica”.
Wyraz „Dembica” mylnie, kojarzył się bowiem z niemczyzną od zaboru Galicji, natomiast rzeczownik „Dębica” został tego pozbawiony. Nowa nazwa szybko przyjęła się w społeczeństwie, zastępując starą.
Dlatego dziś, w Dębicy gościmy „Dembicką Giełdę Staroci”, sięgając do najdawniejszych dziejów miasta, aby tym samym stworzyć klimat spotkania dla tych wszystkich, którzy kochają rzeczy z duszą o nietypowej historii, znaczeniu czy też pochodzeniu.
art.MR
